goneis oria

Ψέματα
 

ΨΕΜΑΤΑ και ΨΕΜΑΤΑΚΙΑ

Πολλοί γονείς πανικοβάλλονται με κάποια ψέματα που τα παιδιά χρησιμοποιούν για πολλούς και διαφορετικούς λόγους.

Καταλαβαίνοντας το ΠΑΙΔΙ το ΓΟΝΙΟ την ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Δεν υπάρχει κανείς που δεν έχει πέσει στην παγίδα να χρησιμοποιήσει το ψέμα σαν λύση. Δεν είναι πολύ ενδιαφέρον το ότι εμείς οι μεγάλοι ανησυχούμε για τα παιδιά μας για κάτι που δεν έχουμε καταφέρει να λύσουμε για τον εαυτό μας; Αυτό δεν το λέμε για να απενοχοποιήσουμε το ψέμα, το λέμε για να κατανοήσουμε ότι τα παιδιά που λένε ψέματα δεν είναι ανήθικα.

Είναι καλύτερα να ασχοληθούμε με τους λόγους που κάνουν τα παιδιά να χρησιμοποιήσουν το ψέμα. Συνήθως είναι για τους ίδιους που το χρησιμοποιούμε και εμείς. Λέμε ψέματα όταν αισθανόμαστε παγιδευμένοι, ή απειλημένοι, ή όταν φοβόμαστε ότι θα τιμωρηθούμε ή θα απορριφθούμε και γενικότερα ότι θα κάνουμε τα πράγματα πιο εύκολα για όλους. Κάποιες φορές το ψέμα είναι ένδειξη χαμηλής αυτοεκτίμησης.

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

1.Σταματήστε να κάνετε ερωτήσεις που είναι «ψεματοπαγίδες»! Τέτοιες ερωτήσεις είναι όλες αυτές που οι απαντήσεις τους είναι ολοφάνερες. Αντί να ρωτήσετε «Συμμάζεψες το δωμάτιό σου;» Πείτε «Είδα ότι δεν έχεις συμμαζέψει το δωμάτιό σου. Τι σχεδιάζεις γι αυτό;»

2.Να είστε εσείς η ίδιοι ειλικρινείς. Πέστε: «Αυτό που είπες δεν μου μοιάζει σαν αληθινό.  Οι περισσότεροι από μας δεν λέμε την αλήθεια όταν νοιώθουμε παγιδευμένοι, φοβισμένοι ή απειλημένοι σε ένα βαθμό!  Είμαι στη διάθεσή σου αν θέλεις να μοιραστείς μαζί μου αυτό που σου συμβαίνει!»

3.Εστιαστείτε στις λύσεις των προβλημάτων που προκαλούν τα ψέματα αντί στις μομφές. «Τι θα κάνουμε για να γίνουν οι δουλειές που έχεις αναλάβει:» Αντί «Έκανες τις δουλειές που ανέλαβες;»

4.Ασχοληθείτε με το πρόβλημα και όχι με το ψέμα. Αν υποθέσουμε ότι το παιδί σας λέει πως δεν έφαγε ενώ έχει φάει. Γιατί να προσποιείται ότι δεν έφαγε; Μήπως πεινάει ακόμη; Και αν πεινάει ακόμη τι σημασία έχει αν έφαγε ή δεν έφαγε. Χρειάζεται να βρείτε λύση για την πείνα του και όχι για το ψέμα. Μήπως το κάνει για να τραβήξει τη προσοχή σας; Ασχοληθείτε με την ανάγκη αυτή. Γιατί θέλει περισσότερη προσοχή; Μήπως πρέπει να του αφιερώσετε λίγο χρόνο;

5.Σεβαστείτε την ανάγκη του παιδιού για μυστικότητα. Υπάρχουν πολλά θέματα που τα παιδιά δεν θέλουν να  μοιραστούν με τους γονείς τους. Μην ρωτάτε για να μην ακούσετε ψέματα!

Προγραμματίζοντας το μέλλον

Βοηθείστε τα παιδιά να καταλάβουν πως τα λάθη είναι ευκαιρίες για μάθηση και όχι πως χρειάζονται κάλυψη. Μοιραστείτε μαζί τους μια δική σας εμπειρία όπου χρειάστηκε να πείτε την αλήθεια παρόλες τις συνέπειες που θα έπρεπε να υποστείτε γιατί ήταν πιο σπουδαίο για σας ο αυτοσεβασμός. Βεβαιωθείτε ότι αυτό που κάνετε είναι μοίρασμα και όχι κήρυγμα.

Κάντε τα παιδιά να πιστέψουν πως τα αγαπάτε χωρίς όρους. Πολλά παιδιά λένε ψέματα γιατί πιστεύουν πως θα απογοητεύσουν τους γονείς τους αν πουν την αλήθεια.

Δείξτε αναγνώριση. «Σ΄ ευχαριστώ που μου είπες την αλήθεια ξέρω πόσο δύσκολο ήταν. Θαυμάζω το ότι θέλεις να υποστείς τις συνέπειες και ξέρω ότι μπορείς να τις διαχειριστείς και να μάθεις από αυτές.»

Σταματήστε να ελέγχετε. Πολλά παιδιά (όπως και ενήλικες άλλωστε) λένε ψέματα έχοντας έναν κρυφό στόχο. Να ανακαλύψουν ποιοι  πραγματικά είναι. Με άλλα λόγια να κάνουν αυτό που πραγματικά επιθυμούν, αφήνοντας τον άλλο να πιστεύει ότι κάνουν αυτό που πρέπει.  

Τα παιδιά χρειάζεται να μάθουν ότι είναι ασφαλές να λες την αλήθεια και αν ακόμη το ξεχνούν τους το υπενθυμίζουμε με ευγένεια και αγάπη.  

Ας μην ξεχνάμε ότι ιδιαίτερα στις πολύ μικρές ηλικίες υπάρχουν και κάποια τελείως ασήμαντα ψεματάκια όπως το πιο κάτω που συνήθως λέγονται για να τραβήξουν την προσοχή. Οι γονείς ανησυχούν πως το παιδί τους θα εξελιχθεί σε έναν «ψεύτη» τρομάζουν και πέφτουν στην παγίδα του κηρύγματος με το επιχείρημα πως αν καταλάβει τώρα πόσο «κακό» είναι το ψέμα θα το αποφύγει και στο μέλλον. Αυτό δεν είναι αλήθεια!  

Στις πολύ μικρές ηλικίες θα μπορούσαμε να το χειριστούμε κάπως έτσι:

Μαρία: Μαμά είδα έναν ελέφαντα καθώς ερχόμουν με το σχολικό!

Μαμά: Ουάου! Αναρωτιέμαι μήπως ήταν ο ίδιος που είδα και γω σήμερα στο σούπερ μάρκετ!  Τι χρώμα είχε;

Μαρία: (αρκετά έκπληκτη) …Πράσινος!

Μαμά: Α! Δεν ήταν ο ίδιος, ο δικός μου ήταν μπλε με ροζ βουλίτσες!

Η Μαρία κοιτά με καχυποψία τη μαμά της και λέει «Πάω στο δωμάτιό μου να παίξω». Η μαμά της χαμογελά!  

Το μήνυμα που παίρνει η Μαρία από μια τέτοια συμπεριφορά είναι πως η μαμά της είχε την πρόθεση να αστειευτεί μαζί της. Όποιος και αν ήταν λοιπόν ο στόχος της λέγοντας αυτό το ψεματάκι, ξεχνιέται μπροστά στην αίσθηση ισοτιμίας και σεβασμού που προκύπτουν από την αντίδραση της μαμάς!

 

Ερατώ Χατζημιχαλάκη – Οικογενειακή Σύμβουλος

www.allazo.gr